Η πορεία του ΕΣΕ από την ίδρυσή του
Στις αρχές του 20ου αιώνα με δική του πρωτοβουλία γίνεται η πρώτη έρευνα για την “Κατάσταση των Ελληνίδων”
Το 1920 εκδίδει το περιοδικό “Ελληνίδα” όπου καταγράφονται επί 21 χρόνια όλες οι σημαντικές εξελίξεις της θέσης των γυναικών, των αγώνων και των διεκδικήσεών τους την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Στη δεκαετία του ’20 μεριμνά για την περίθαλψη Μικρασιατών προσφύγων και λειτουργεί α) νυκτερινές σχολές για την κατάρτιση γυναικών β) εργαστήρια χειροτεχνίας όπου οι γυναίκες καταρτίζονται και υποστηρίζονται στην επαγγελματική προώθηση των προϊόντων.
Το 1922 ιδρύει Νομικό Γραφείο, το πρώτο στην Ελλάδα, που λειτούργησε συνεχώς μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Το Γραφείο αυτό παρείχε δωρεάν νομικές συμβουλές σε γυναίκες που δεν διέθεταν επαρκείς πόρους, ανεξάρτητα από εάν ήταν μέλη του Ε.Σ.Ε.. Σε αυτό υπηρέτησε αφιλοκερδώς μεγάλος αριθμός διακεκριμένων γυναικών δικηγόρων που τα τελευταία χρόνια κατέγραψαν στο ενεργητικό τους και σημαντικές θετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Μετά το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου η προσοχή επικεντρώνεται στα προβλήματα των παιδιών, ορφανά και θύματα του πολέμου, της ξένης κατοχής και του εμφυλίου (1944-49). Τότε το Ε.Σ.Ε., με αλλαγή του καταστατικού, προσθέτει επίσημα στους σκοπούς του “την προστασία και τη σωστή ανατροφή της νεότητος”. Δύο ορφανοτροφεία για τα θύματα του πολέμου και πολλά εκπαιδευτικά κέντρα σε συνοικίες της πρωτεύουσας όσο και στην επαρχία ιδρύονται και λειτουργούν με επιτυχία για πολλά χρόνια.
Με πρωτοβουλία του Ε.Σ.Ε. πραγματοποιείται στην Αθήνα Διεθνές Συνέδριο με θέμα την κατάσταση των παιδιών στην μεταπολεμική Ευρώπη, τα συμπεράσματα του οποίου θεωρούνται σημαντικά και περιλαμβάνονται σε σχετική Έκθεση που διακινήθηκε ευρύτατα.
Για όλες αυτές τις δραστηριότητες απονέμεται στο Ε.Σ.Ε. το 1952 το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών.
Κατά τη δεκαετία του 1970, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού ανέπτυξε πολιτιστικές δραστηριότητες, οργάνωσε εκδηλώσεις και διαλέξεις για σύγχρονα κοινωνικά θέματα σε απομακρυσμένες και ακριτικές περιοχές.
Το 1975 το Ε.Σ.Ε. μετέχει ενεργά και αποφασιστικά μαζί και με άλλες μεγάλες οργανώσεις, κατά την κατάρτιση του νέου Συντάγματος της χώρας με εισηγήσεις και άσκηση πιέσεως, προκειμένου να επιτύχει να συμπεριληφθούν σε αυτό οι διατάξεις που εξασφαλίζουν την ισότητα ανδρών και γυναικών.
Από το 1975 (Διεθνές Έτος της Γυναίκας) και μέχρι σήμερα το Ε.Σ.Ε. έχει κεντρικό ρόλο στη διαδικασία ενημέρωσης /πληροφόρησης και στην παρακολούθηση και έλεγχο της εφαρμογής των Διεθνών Συμβάσεων για τη μείωση των διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), για τα Προγράμματα Δράσης που υιοθετήθηκαν στις Διεθνείς Συναντήσεις του ΟΗΕ για τις Γυναίκες (Μεξικό 1975, Ναϊρόμπι 1985, Πεκίνο 1995, Ν.Υόρκη – Πεκίνο +5,2000) για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη (Κάιρο 1994), για την Ανάπτυξη (Κοπεγχάγη 1995).
Στο τέλος της δεκαετίας του 1970, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού ανέπτυξε πολιτιστικές δραστηριότητες, οργάνωσε εκδηλώσεις, εκθέσεις και διαλέξεις για σύγχρονα καλλιτεχνικά και κοινωνικά θέματα σε απομακρυσμένες και ακριτικές περιοχές.
Από το 1980, το Ε.Σ.Ε. υιοθετώντας μια σαφή Θέση υπέρ της Ευρωπαϊκής Ιδέας, προσκαλείται και συμμετέχει ενεργά και συστηματικά στις συναντήσεις και ανταλλαγές μεταξύ ευρωπαϊκών σωματείων που πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και όχι μόνο. Από το 1988, στο πλαίσιο αυτό, μετέχει της προεργασίας για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Λόμπυ Γυναικών, και αναλαμβάνει το ρόλο του “συνδέσμου” για την Ελλάδα. Τέλος, το 1990, επιτυγχάνει τη συγκρότηση μιας άτυπης συσπείρωσης των σημαντικότερων Ελληνικών Γυναικείων Οργανώσεων για το Ευρωπαϊκό Λόμπυ Γυναικών και επωμίζεται, μετά από εκλογές, την ευθύνη της εκπροσώπησης στο Δ.Σ. του Ε.Λ.Γ. καθώς και τη Γραμματειακή υποστήριξη του Ελληνικού Τμήματος του Ε.Λ.Γ., για τα επόμενα έξι χρόνια. Στη συνέχεια και μέχρι το 2004 μετείχε ανελλιπώς, με μία εκπρόσωπό του, στην ελληνική αντιπροσωπεία στη Γενική Συνέλευση του Ε.Λ.Γ.
Σε αυτό το πνεύμα και για τον ίδιο σκοπό, παρέμεινε για δεκαετίες μέλος των Συνεργαζόμενων Γυναικείων Σωματείων, μιας άτυπης ομάδας εννέα (9) μεγάλων ελληνικών οργανώσεων με διεθνείς διασυνδέσεις την οποία το Ε.Σ.Ε. κατά παράδοση συγκαλούσε, όποτε προέκυπταν σημαντικά θέματα που αφορούσαν τις γυναίκες και απαιτούσαν ισχυρή παρέμβαση. Η ομάδα αυτή ατόνησε σταδιακά και ήδη αντικαταστάθηκε από το Ελληνικό Τμήμα του Ε.Λ.Γ.